Kim jest Święty Mikołaj?

Pierwowzorem dzisiejszego św. Mikołaja jest Mikołaj z Miry. Mira to starożytne miasto leżące w krainie o nazwie Licja. Dzisiaj jest to Anatolia leżąca w południowo-zachodniej części Turcji. Na terenach wcześniej zajmowanych prze Mirę znajdują się stanowiska archeologiczne.

Mikołaj urodził się około 270 roku. Od młodych lat przejawiał troskę o innych i chętnie pomagał potrzebującym. Było to o tyle łatwiejsze, że miał bardzo zamożnych rodziców.

Po śmierci rodziców odziedziczył znaczny majątek, którym chętnie dzielił się z innymi. Co godne uwagi robił to w bardzo specyficzny sposób.

Pewnego dnia dowiedział się o pewnym człowieku, który stracił wszystko i popadł w biedę. Wychowywał trzy córki, przez co miał wielki problem, ponieważ nie mając posagu, nie mógł wydać żadnej za mąż. Tym samym skazując je na samotne życie w biedzie. Mikołaj bardzo chciał pomóc tym ludziom, dlatego zakradł się pod ich dom i przez okno wrzucił sakiewkę z pieniędzmi. Dzięki temu odmienił ich życie.

Inna historia opowiada o tym jak dzięki jego wstawiennictwu uwolniono z więzienia trzech niesprawiedliwie zamkniętych tam oficerów. Kolejne podania mówią o trzech złodziejaszkach, którzy dzięki interwencji u cesarza Konstantyna I Wielkiego w Konstantynopolu uniknęli kary śmierci.

Gdy został biskupem zasłynął ze swojego dobrodziejstwa oraz pomocy jaką chętnie udzielał spotykanym na swej drodze ludziom. Wtedy tez zasłyną jako cudotwórca, gdy podobno wskrzesił trzech młodzieńców zabitych za nieuregulowanie rachunku za nocleg w gospodzie.

Wszystkie te uczynki przyczyniły się do rychłej beatyfikacji biskupa na świętego. Warto też wspomnieć, że jest on patronem wszystkich marynarzy. Stało się tak, gdyż podczas morskiej pielgrzymki do Jerozolimy, na morzu rozpętała się straszna burza. Mało brakowało a statek roztrzaskałby się o potężne fale. Cała załoga skupiła się obok biskupa Mikołaja na pokładzie i modliła się do Boga. Dzięki wstawiennictwu modlitwy zostały wysłuchane, a burza ustała.

Dzięki wszystkim sławiącym czynom, kult Mikołaja szybko zyskiwał popularność w całym chrześcijanskim świecie. Potwierdza to ilość kościołów, które otrzymały jego imię. W Polsce jest ich 327, a w samym Rzymie 11. Późniejszą popularność wizerunku świętego zawdzięczamy Holendrom, był on patronem Amsterdamu gdzie czczono go w szczególności.

Pierwsze obchody 6 grudnia

Mikołaj z Miry zmarł w 6 grudnia 345 roku. Najstarsze zapiski o świętowaniu 6 grudnia sięgają XIV wieku. Z tej okazji uczniowie, członkowie chóru kościelnego dostawali kieszonkowe oraz dzień wolnego. Kiedy Brytyjczycy zajęli holenderską kolonię Nowy Amsterdam i zmienili jej nazwę na Nowy Jork, mieszkający tam Holendrzy aby podtrzymać pamięć o swoim kraju kultywowali tradycję obdarowywania się prezentami.

Zwyczaj ten spotkał się z dużą aprobatą innych mieszkańców. W 1804 roku urządzono pierwsze mikołajki. W polskiej historii najstarsze wzmianki o tym dniu znajdują się w tekstach z XVIII wieku. Wtedy podarki były znacznie skromniejsze od współczesnych. Grzeczne dzieci dostawały jabłka, złocone orzechy, pierniki i drewniane krzyżyki.

Z biegiem lat pamięć o świętym Mikołaju zanikała, a miejsce biskupa zaczęła zajmować baśniowa postać grubszego starszego pana, z białą brodą, ubranego w czerwony strój. Ten wizerunek narodził się USA na początku lat 30 ubiegłego wieku i trwa o dzisiaj.

Dzisiaj niewiele osób pamięta, że święty Mikołaj to postać historyczna wyniesiona na ołtarze. Tym bardziej trudno jest przekonać kogokolwiek, ponieważ starsze dzieci bywają uświadamiane albo czasem same odkrywają, że św. Mikołaj nie istnieje. A prezenty pod poduszkę wkładają rodzice.

Tak czy inaczej warto pamiętać, że obchodzenie dnia świętego Mikołaja ma na celu niesienie radości innym.

Zwyczaje związane z Mikołajkami

W Polsce tradycją już jest, że dzieci rankiem znajdują pod poduszką prezenty, wcześniej schowane tam przez rodziców. Młodzież i dorośli czasem obdarowują się małymi prezentami.

W przedszkolach dzień ten jest szczególnie celebrowany. Ponieważ przychodzi do dzieci prawdziwy św. Mikołaj, zazwyczaj jest to przebrany jeden z rodziców. Jest to okazja do prezentacji wcześniej wyuczonych piosenek i wierszyków, ponieważ każde dziecko, aby dostać prezent musi spełnić prośbę gościa. Przedszkolaki dostają wcześniej przygotowane prezenty. Zazwyczaj są dwie wersje prezentów tj. dla chłopca i dziewczynki.

Starsze dzieci w szkołach także hucznie świętują ten dzień. Oprócz obowiązkowej dyskoteki wręczane są także prezenty. Bardzo często jest tak, że wszyscy w klasie losują osobę, dla której przygotowują prezent i w tajemnicy go kupują, zazwyczaj muszą się zmieścić w określonej niewysokiej kwocie.

Czasami w firmach jest podobny zwyczaj do tego szkolnego, gdzie każdy kupuje jeden prezent do wspólnego worka. Jest to bardzo miłe i pozwala się oderwać od codziennych trudów i trosk związanych z wykonywaną pracą.

Wiele firm i instytucji urządza mikołajki dla dzieci swoich pracowników. Zazwyczaj są to zabawy połączone z różnymi atrakcjami np. pokaz klauna, malowanie twarzy, gry i zabawy. Oprócz tradycyjnych prezentów dzieci dostają też pamiątkowe znaczki. Jest to miła forma zacieśniania więzi między firmą, pracownikami i ich rodzinami.

Ale skoro Św. Mikołaj przynosi prezenty 6 grudnia, to kto przynosi prezenty w Wigilię? Też Mikołaj? Gwiazdor, Dzieciątko, Aniołek czy Gwiazdka? Co region Polski to inny zwyczaj...i chyba nigdy nie będzie zgodności w tej kwestii.